Piękno Odessy

gru 9, 2013 przez Micha K.

Odessa – położona na Ukrainie, nad Morzem Czarnym – to miasto, w którym tworzył sam polski wieszcz, Adam Mickiewicz, należy niewątpliwie do jednych z najpiękniejszych miast Ukrainy. Oferuje podróżnikowi nie tylko piękne budowle, ale i atmosferę, której nie doświadczy nigdzie indziej.

ODESSA – HISTORIA

Historia Odessy rozpoczyna się od dwóch osad greckich zwanych Istrian i Isiaka. Następnie ziemie te zostały przejęte przez Gotów – plemiona wschodniogermańskie, a później, w 390 roku, na ich miejsce wkroczył wojowniczy lud koczowników, za którego sprawą upadło Cesarstwo Rzymskie – Hunowie. Rok 453 to czas, kiedy Hunów zastąpili Kutigurowie, czyli plemię bułgarskie pochodzące z terenów leżących przy Morzu Czarnym. Historycy do dzisiaj sprzeczają się, czy Kutigurowie należeli do plemienia Hunów, czy też nie. Kolejne lata to kolejne zmiany posiadaczy tych ziem, od koczowniczych Awarów, po Bułgarów i Madziarów, czyli Węgrów. Na terenie Odessy, od XIV wieku, zamieszkiwali również tatarzy, którzy właśnie tutaj założyli warownię Hadżibej. XIV wiek to także czas, kiedy Odessa była pod władzą Władysława Jagiełły i Wielkiego Księstwa Litewskiego. To również czas, kiedy twierdza Chadżybej, położona dokładnie w miejscu, w którym znajduje się obecnie Odessa, została rozbudowana przez brata stryjecznego Władysława Jagiełły – Witolda Kiejstutowicza.

W 1529 roku Chadżybej został wcielony do regionu otomańskiego Jedysan. Ponad 200 lat później, bo w 1789 roku twierdza ta została oblężona i przejęta przez wojska rosyjskie. Pięć lat później Rosjanie na jej miejscu utworzyli miasto Odessa, służące jako punkt eksportowy dla rosyjskiego zboża. Dzięki temu gospodarka miasta znacząco przyśpieszyła, a samo miasto wzbogaciło się, co zapoczątkowało jego rozwój oraz migrację nowych mieszkańców. Od 1795 roku do 1814 roku przybyło w mieście ponad 20 tysięcy nowych obywateli. Historia miasta nie obeszła się bez negatywnych wydarzeń, gdyż od 1821 do 1905 roku żydowska część mieszkańców doświadczyła aż sześciu pogromów.

Świetność Odessy oraz boom gospodarczy trwał do 1917 roku. I ponownie, miasto zmieniało swoich „właścicieli”, od 1918 roku będąc stolicą Odeskiej Republiki Radzieckiej, i w latach 1941-1944 należąc do Rumunii. Wtedy to Żydzi odescy doświadczyli kolejnego pogromu, za sprawą sprzymierzonych Rumunów, Niemców i Ukraińców – uśmiercono 50 tysięcy Żydów.

ODESSA – WĄTEK POLSKI

Odessa w swojej historii gościła wielu Polaków, zarówno tych znanych, jak i tych nieznanych. Pierwsi Polacy osiedlili się tu już przez III rozbiorem Polski, szukając lepszych warunków życiowych. Z tych znanych, którzy odwiedzili miasto, warto wspomnieć Józefa Ignacego Kraszewskiego, który podczas swojej podróży do Odessy napisał pamiętne „Wspomnienia z Odessy, Jedysadu i Budżaku”, czy Juliana Ursyna Niemcewicza i jego „Podróże historyczne”. Wspomniany na początku słynny polski wieszcz – Adam Mickiewicz, będąc w Odessie na zesłaniu napisał „Sonety odeskie” oraz „Sonety krymskie”. W tych pierwszych wspiął się na wyżyny opisu piękna kobiet, które oczarowały go swoim wdziękiem (i nie tylko), a w tych drugich – opisywał tęsknotę za ojczyzną, wędrówki po bezkresnym stepie i górach. Mieszkali tu również Seweryn Potocki, który zostawił po sobie piękny pałac klasycystyczny, i Stefan Drzewiecki, który wsławił się wynalezieniem chociażby rejestratora prędkości pociągów, pierwszego okrętu podwodnego z napędem elektrycznym, czy śmigła o łopatkach nastawnych.

ODESSA – ATRAKCJE

Będąc w Odessie warto zwiedzić wspomniany wyżej Pałac Potockich, mieszczący obecnie Muzeum Malarstwa Rosyjskiego i Ukraińskiego. Dalej przejdziemy się ul. Gogola, gdzie stoi dom, w którym mieszkał ów pisarz. Jako, że w mieście pełno jest atrakcji związanych z kulturą, warto zajrzeć na ul. Kononowa, gdzie mieści się Filharmonia w Odessie, której budowę rozpoczęto w 1894 roku, podczas stulecia miasta. Początkowo w jej budynku miała mieścić się giełda miejska. Dopiero od 1924 roku budynek jest siedzibą filharmonii. Po muzyce niech przyjdzie pora na przyjemności wizualne, czyli neobarokowy Narodowy Akademicki Teatr Opery i Baletu – najstarszy teatr w mieście, położony na ul. Czajkowskiego. Budynek, którego został zbudowany w 1810 roku ma również polski akcent, gdyż za budowę ww. teatru odpowiadał polski architekt – Feliks Gąsiorowski. Również dzięki Polakowi o nazwisku Wiśniewski nie udało się Niemcom wysadzić budynku w 1944 roku, gdyż ten uszkodził instalacje odpowiedzialną za zdetonowanie zaminowanego teatru. Następnie, nad Bulwarem Nadmorskim, znajdziemy kolejny pałac, Pałac Woroncowów, którego budowę ukończono w 1830 roku. Projektantem tej budowli był pochodzący z Sardynii Franciszek Boffo. Pałac ten powstał w miejscu dawnej siedziby uprzedniego zarządcy miasta – Armanda-Emmanuela du Plessis, stając się tym samym siedzibą nowego zarządcy – Michaiła Woroncowa.

Kolejnym pałacem, który możemy zwiedzić, jest neogotycki Pałac Beliny-Brzozowskiego przy Bulwarze Nadmorskim, w którym bywał Juliusz Słowacki, czy klasycystyczny Pałac Olgi Potockiej, również wykonany według projektu Franciszka Boffo.

Dla spragnionych uduchowienia polecić można obejrzenie licznych kościołów, w tym, wybudowany w 1895 roku luterański eklektyczny Kościół Św. Pawła znajdujący się na ul. Nowosilskiego 68, rzymskokatolicki XIX wieczny Kościół Św. Piotra Apostoła na ul. Gawannej, Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny – czyli Kościół Polski, Kościółek pw. Św. Klemensa, Synagogę Brodzką z 1840 roku czy Sobór Przemienienia Pańskiego, będący największą cerkwią prawosławną.

Po zwiedzeniu kościołów pora na odeskie katakumby – sieć tuneli znajdujących się pod ziemią, które powstały w wyniku wydobycia wapienia. Sieć ta ciągnie się pod miastem. Jak dotąd odkryto „jedynie” 2,5 km tuneli, znaczna ich część pozostała jeszcze do odkrycia. W XIX wieku rozpoczęto wydobycie wapieni, które służyły za budulec dla powstających budowli.

Najbardziej jednak znanym miejscem w całej Odessie, którego nie można pominąć, są Schody Potiomkinowskie, symbolizujące wejście do miasta. Nazwa schodów w przeszłości była kilkukrotnie zmieniania, w końcu zdecydowano się na obecną, aby uczcić 50-lecie buntu na pancerniku Potiomkin. Te gigantyczne schody zbudowano, aby połączyć miasto z położonym niżej portem. Z początku były to schody drewniane, które zostały zaprojektowane przez wspomnianego już wcześniej Franciszka Boffo oraz Awrama Mielnikowa. W 1837 roku postanowiono rozbudować schody, użyto do tego piaskowca, który jednak niszczał pod działaniem erozji. Z tego też powodu, w 1933 roku, piaskowiec podmieniono różowo-szarym granitem, a liczbę schodów z 200 zmniejszono do 192. Schody te odegrały ważną rolę w jednej ze scen filmu „Pancernik Potiomkin” w reżyserii Siergieja Eisensteina. Dla leniwych na szczyt można dostać się albo windą, albo kolejką linową. Tam zaś obejrzymy rzeźbę pierwszego gubernatora – Armanda-Emmanuela du Plessisa.

ODESSA – NOCLEGI I GASTRONOMIA

Odessa posiada wiele hoteli, hosteli i miejsc, gdzie można wynająć prywatny pokój w przyzwoitych cenach. Zwłaszcza to ostatnie jest warte polecenia. Aby to zrobić, najlepiej odpowiednio wcześniej wyszukać ogłoszenie w internecie, jednak należy pamiętać, że sytuacja może zmienić się w każdej chwili, np. za godzinę czy dwie mieszkanie, które nas interesowało, może być już wynajęte. Ceny również zależą od części miasta i sezonu.

Jeśli chodzi o wyżywienie, żaden turysta nie będzie głodny. W mieście istnieje sieć tanich restauracji, które oferują przyzwoite i duże posiłki w niskich cenach. Udać się można również do jednej z licznych kawiarni i knajp, aby miło spędzić czas przy kawie czy piwie.