Gdańsk – zabytki, atrakcje turystyczne

maj 28, 2012 przez Ewa

KRÓTKI PRZEWODNIK PO GDAŃSKU

Trochę historii Gdańska…

Już w I w. p.n.e. istniała na Pomorzu tak zwana kultura oksywska, tworzona przez rolników, obrabiających żelazo i zajmujących się handlem. Dzięki bursztynowi (tzw. złotu północy) kontakty ludów zamieszkujących te tereny sięgały aż do Rzymu.

Pozycja handlowa mieszkańców Pomorza nie zmieniła się w kolejnych wiekach. Archeologowie odkryli na terenie dzisiejszego Gdańska monety arabskie oraz ślady wizyt Wikingów.

Istnienie miasta Gdańska (pod nazwą Gyddanyzc) w X wieku potwierdzają zapisy z „Żywotu świętego Wojciecha”.
Po śmierci Bolesława Krzywoustego (w 1138 roku) władzę w Gdańsku przejęła pomorska dynastia Gryfitów. Związane z rozbiciem dzielnicowym, osłabienie się władzy centralnej w Polsce sprzyjało lokalnym kaszubskim książętom, którzy w końcu przekształcili Pomorze w samodzielne państwo.

W końcu XII stulecia, do pobliskiej Oliwy przybyli cystersi. Słynna oliwska katedra jest pamiątką po braciach tego właśnie zakonu.

Około 1236 roku książę Świętopełk II wydał pierwszy dokument lokacyjny miasta Gdańska. Za czasów jego syna – Mściwója II, między książętami pomorskimi a wielkopolskimi, zawarta została umowa o wzajemnym dziedziczeniu. Zgodnie z tym układem po śmierci ostatniego z Gryfitów, Pomorze Gdańskie miałoby wrócić pod polskie panowanie.
Jednakże już w 1271 roku Gdańsk został zajęty przez Brandenburczyków. Władysław Łokietek, chcąc odzyskać Pomorze, zwrócił się o pomoc do Krzyżaków. Zakon Krzyżacki szybko opanował sytuację i… przyłączył Pomorze do Prus.

Trzeba jednak oddać Krzyżakom sprawiedliwość i zaznaczyć, że to głównie im Gdańsk zawdzięczał swój szybki

rozwój. W latach 1310-1338 powstał, zaopatrujący miasto w wodę pitną, kanał Raduni. Nad kanałem wzniesiono największy zakład przemysłowy średniowiecznej Europy – Wielki Młyn. Postawiony w 1343 roku, niewielki Kościół Najświętszej Marii Panny, w ciągu kolejnych 30 lat rozrósł się w, znaną nam dzisiaj, bazylikę. Co ciekawe, wnętrze Kościoła Mariackiego mogło wówczas pomieścić więcej wiernych niż żyło ich w całym Gdańsku.

W 1454 roku gdańscy mieszczanie zbuntowali się przeciwko Zakonowi Krzyżackiemu, burząc zamek krzyżacki i rozpoczynając wojnę trzynastoletnią. Na mocy zawartego w 1466 roku w Toruniu, pokoju, Polska odzyskała dostęp do morza. Gdańsk stał przy Koronie Polski aż do schyłku XVIII wieku. Rozbiory zakończyły okres świetności miasta.
Na mocy traktatu wersalskiego powołano do życia Wolne Miasto Gdańsk. W 1939 roku to właśnie w Gdańsku padły pierwsze strzały, rozpoczynające II wojnę światową.

W 1945 roku Gdańsk został w ogromnej części zniszczony w wyniku radzieckiego ostrzału artyleryjskiego. Po wojnie odbudowany, w latach 1970-80 stał się po raz kolejny świadkiem dramatycznych wydarzeń, towarzyszących polskiej transformacji ustrojowej.

Obecnie Gdańsk doskonale wykorzystuje swój turystyczny potencjał, umiejętnie łącząc tradycję z nowoczesnością.

Co warto zobaczyć w Gdańsku:

Długi Targ

Kamienice na ulicy Długiej numerowane są kolejno, bez podziału na strony z numerami parzystymi i nieparzystymi.
Dom Uphagena przy ulicy Długiej 12 – zgodnie z życzeniem jego właściciela, jego wystrój miał się nie zmienić od jego śmierci w 1802 roku przez co najmniej 100 lat. Mimo zniszczeń dokonanych przez żołnierzy Armii Czerwonej, udało się przywrócić mu dawną świetność. Dzięki temu jego wnętrza stanowią doskonały materiał dla historyków.

Dwór Artusa – jeden z najważniejszych gdańskich zabytków architektury świeckiej. W Dworze Artusa spotykali się i zawierali transakcje bogaci gdańscy kupcy.

Ratusz – powstał już w XIV wieku, jego obecny kształt jest jednak świadectwem jego szesnastowiecznej odbudowy po pożarze. Zwiedzając ratusz, warto zwrócić uwagę na dawną salę Kasy Miejskiej i zdobiące ją typowe meble gdańskie oraz na nadzwyczajnie zdobny kominek w Wielkiej Sali Rady.

Na ratuszowym portalu widnieją lwy, trzymające herb miasta. Nie bez znaczenia jest kierunek patrzenia zwierząt. Lwy spoglądają zgonie w kierunku Złotej Bramy, czyli w kierunku Polski. W ten sposób, wobec rosnących wpływów Prus, zaznaczano związek Gdańska z Polską

Fontanna Neptuna – inspirowana podobnym obiektem w Bolonii. Jest to jeden z najbardziej znanych symboli Gdańska. Fontanna znajduje się przed Dworem Artusa. Wśród rzeźbień u podstawy fontanny znajduje się delfin – symbol powodzenia w interesach.

Targ Węglowy

Na Targu Węglowym w 1997 roku postawiono srebrne Drzewko Milenijne. Drzewko to upamiętnia tysiąclecie miasta Gdańska.

Katownia i Wieża Więzienna

Budynki fortyfikacyjne znajdujące się tuż za Złotą Bramą. Powstały one w XV wieku. Od końca wieku XVI budowle te zaczęły pełnić rolę więzienia. W przyziemiu Wieży Więziennej, na wiszącym pomoście, więźniom wymierzano karę chłosty oraz wykonywano zasądzone wyroki śmierci.

Ulica Mariacka

Zdaniem wielu jest to najpiękniejsza ulica w Gdańsku. Uwagę przyciągają tu piękne, urokliwe kamienice wraz z charakterystycznymi dla tradycji kupieckich, przedprożami.

Kościół Mariacki

Wieża Kościoła Mariackiego góruje nad całym miastem. Wnętrze kościoła pełne jest wspaniałych zabytków kultury. Wśród nich wymienić trzeba barokową emporę i prospekt organowy, piętnastowieczne obrazy, przedstawiające męczeństwo św. Doroty, piętnastowieczną figurę Madonny Gdańskiej, szesnastowieczną scenę koronacji Matki Bożej.

Żuraw

Kolejny, zaraz po Fontannie Neptuna, znak rozpoznawczy Gdańska. Żuraw znajduje się na Długim Pobrzeżu, nad Motławą. W średniowieczu był to największy dźwig portowy w Europie. Obecnie w jego wnętrzu znajduje się oddział Centralnego Muzeum Miejskiego. Można tu także obejrzeć zrekonstruowany stary mechanizm napędowy.

Katedra i Pałac w Oliwie

Zbudowana przez cystersów, gotycka katedra jest najdłuższym kościołem w Polsce (mierzy 107 metrów). W jej wnętrzu znajdują się, między innymi: okazały, barokowy ołtarz główny i dwadzieścia ołtarzy bocznych, renesansowe portrety dobroczyńców klasztoru oraz słynne organy – dzieło mistrza Jana Wulfa i Fryderyka Rudolfa Dalitza.

Nieopodal znajduje się Pałac Opatów, stanowiący obecnie siedzibę Oddziału Sztuki Współczesnej Muzeum Narodowego.

Centrum Hewelianum

Nowoczesne centrum edukacji, którego celem jest popularyzacja nauki, poprzez przystępne, doświadczalne, multimedialne ekspozycje.

Westerplatte

To właśnie na Westerplatte rozpoczęła się II wojna światowa. W hołdzie obrońcom postawiono tu monumentalny kamienny pomnik.

Plaże

Nasyciwszy się widokiem wspaniałych gdańskich zabytków, warto zrelaksować się na którejś z gdańskich plaż. Fani aktywnego plażowania powinni wybrać się do Brzeźna lub na Stogi. Tym, którzy cenią sobie przede wszystkim spokój i przyrodę, na pewno spodoba się na plaży w Sobieszewie i Orle.

TRANSPORT W GDAŃSKU

Poruszanie się po Gdańsku środkami komunikacji miejskiej nie powinno stanowić najmniejszego problemu. Zaletą miasta jest dobrze zorganizowana sieć połączeń autobusowych i tramwajowych. Ponadto, Gdańsk, Gdynia i Sopot oraz okoliczne miasta, takie jak Rumia, Reda, Wejherowo, Lębork, Tczew czy Słupsk połączone są systemem Szybkiej Kolei Miejskiej (SKM).

WYDARZENIA:

Baltic Sail
Międzynarodowa impreza marynistyczna. Celem, organizowanych co roku, regat Baltic Sail, jest promocja morskiego dziedzictwa Pomorza. Jest to także wspaniałe wydarzenie integrujące środowiska żeglarskie.
Organizatorzy przygotowują dla uczestników Baltic Sail specjalne atrakcje, między innymi: wyścigi jachtów sterowanych radiem, zwiedzanie jachtów, rejsy po Zatoce Gdańskiej.

Jarmark św. Dominika
Jest to impreza o wielowiekowej tradycji. Pierwszy Jarmark św. Dominika zorganizowano już w XIII wieku. Do Gdańska ściągali wówczas kupcy z całej Europy Zachodniej – Francuzi, Anglicy, Niemcy, Hiszpanie i Portugalczycy. Handlowaniu towarzyszyły imprezy rozrywkowe – występy cyrkowców, akrobatów, kuglarzy i trup aktorskich. Obecnie Jarmark Dominikański jest, obok Weihnachtsmarkt i Oktoberfest, największą tego typu imprezą plenerowa w Europie.